![]() |
|
_Strona główna > Dawne Kresy > Niżankowice:
kościół |
||||
![]() Herb ziemi przemyskiej |
Dawne Kresy Niżankowice cz.IV |
![]() Dawny herb Niżankowic |
||
Autorzy:
Maciej Oziembłowski i Małgorzata Oziembłowska Pełny tekst artykułu, który ukazał się drukiem w dwumiesięczniku "Semper Fidelis" nr 4(69), str.52-55, Wrocław 2002 ("Semper Fidelis" - Pismo Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich) |
||||
Historia kościoła w Niżankowicach jest skomplikowana i niejasna. Teoretycznie nie jest wykluczone, że w miejscowości istniejącej już w XIV w., a od r. 1431 posiadającej prawa miejskie bardzo wcześnie znajdowała się świątynia rzymskokatolicka. Z przywileju króla Kazimierza Jagiellończyka z r. 1451 wynika jednak, że kościół został zbudowany wraz z założeniem miasta. Stwierdzenie to odnosi się z pewnością do przeniesienia Niżankowic z prawa polskiego na magdeburskie w r. 1448. Budowę należy więc sytuować w latach ok. 1448-1451, zaś w starszej literaturze wymienia się z reguły datę 1461. Kościół został prawdopodobnie uszkodzony w czasie najazdu tatarskiego w r. 1524. Protokół wizytacji bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego powołując się na akta sądu konsystorskiego z r. 1591 budowniczym kościoła nazywa plebana Jakuba, który pielgrzymował do Rzymu. Znaczącą przebudowę, połączoną z wymianą wyposażenia, kościół przeszedł w 1. połowie w. XVIII. Protokół wizytacji bpa Szembeka z roku 1721 mówi o podwyższeniu sklepienia w prezbiterium oraz pokryciu go nowym dachem. Dekret reformacyjny bpa Aleksandra Fredry z r. 1729 mówi o kończeniu prac nad remontem i wystrojem świątyni. 17 IX 1730 kościół został uroczyście konsekrowany przez Andrzeja Pruskiego, biskupa sufragana przemyskiego. W r. 1861 wykonano nowy drewniany dach na kościele i dzwonnicy. Istotne prace przeprowadzono w kościele na pocz. w. XX głównie za sprawą ks. Tadeusza Piękosia. Do r. 1906 otynkowano kościół z zewnątrz, rozebrano stary przedsionek od pd. i wystawiono nowy, a w miejscu drewnianej dzwonnicy w 1910 wzniesiono murowaną. Podczas ostrzału artyleryjskiego w latach 1914-1915 pociski uszkodziły dach i sklepienie prezbiterium, wybijając też kilka dziur w jego ścianach, silnie ucierpiała też nowa dzwonnica. Kozacy obrabowali ponadto wnętrze świątyni, zamieniając ją czasowo na stajnię. Z kolei w r. 1917 zarekwirowano dzwon z r. 1835. Jeszcze w czasie trwania działań wojennych c.k. Krajowy Urząd Konserwatorski przystąpił do naprawy murów, korzystając częściowo z funduszy Bractwa Dobrego Pasterza. |
||||
|
||||
Po kilku latach od zakończenia II wojny światowej władze radzieckie przeznaczyły świątynię na magazyn kołchozu, zaś z wnętrza wszystko rozszabrowano - porozbijano nawet piszczałki w organach a wewnętrzne freski zamalowano. Do 1970 roku pod chórem i w kruchcie trzymano nawozy sztuczne, natomiast w nawie pomiędzy ołtarzami bocznymi - zboże. Ołtarz był przysłonięty workami z cementem i wapnem, a pozostała część prezbiterium służyła za składowisko blachy i szkła. W zakrystii zrobiono stajnię i trzymano tam konie. Kołchoźnicy wybudowali sobie po pewnym czasie nowy magazyn i opuścili świątynię, która dalej niszczała. W zamkniętym kościele był dziurawy dach, a miejscowa władza czekała aż budowla sama się zawali. |
||||
Tutaj
znajduje się galeria 30 zdjęć z Niżankowic |
||||
Artykuł opracowano na podstawie pracy magisterskiej Małgorzaty Oziembłowskiej pt. "Historia parafii rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Świętej Trójcy w Niżankowicach w latach 1918-1945", Wrocław 2002. | ||||
Piśmiennictwo, z którego korzystano przy opracowaniu artykułu znajduje się u autorów. Na szczególną uwagę zasługuje praca: Quirini-Popławski R.: Kościół parafialny p.w. Św. Trójcy w Niżankowicach, Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, część I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, tom 4, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Kraków 1996, s. 119-133. | ||||
_Strona główna > Dawne Kresy > Niżankowice: kościół | ||||
Strona
AMIGO istnieje od kwietnia 1999 roku. Data ostatniej aktualizacji podstrony:
22.04.2004 - Maciej Oziembłowski (c) |