|
Herb Województwa Ruskiego |
Dawne Kresy
(obecna Ukraina)
OLESKO
|
Herb Województwa Ruskiego |
|
Olesko to miejscowość położona ok. 70 km na wschód od Lwowa (nieopodal
takich miejsc jak Podhorce i Złoczów) znana głównie ze swojego zamku, kościoła i klasztoru
Kapucynów oraz byłego kościoła katolickiego pod wezwaniem św. Trójcy.
Po raz pierwszy Olesko pojawia się w źródłach pisanych w 1327 roku. Zamek
zlokalizowany na wzgórzu górującym nad okoliczną równiną zbudowany został
w XIV wieku przez książąt halicko-wołyńskich i był wielokrotnie niszczony
przez Tatarów. W 1432 roku zamek został zdobyty przez Jagiełłę, który
nadał go Janowi z Sienna. Następnymi właścicielami w Olesku po Sienieńskich
byli Herburtowie, potem Kamienieccy i w końcu Daniłowicze. Pod koniec
XVI wieku wojewoda ruski Jan Daniłowicz rozbudował zamek w renesansową
rezydencję, w której zachowany został wcześniejszy układ przestrzenny.
W 1629 roku urodził się tutaj przyszły król Polski Jan III Sobieski -
prawnuk Jana Daniłowicza. Z tego względu, że rodzice Jana III odziedziczyli
całość ogromnych dóbr Daniłowicza, zamek w Olesku w trakcie podziału dóbr
ojcowskich przypadł Koniecpolskim. Przez kilkadziesiąt lat był opuszczony
i zaniedbany. W tym czasie właściciele jako swoją nową rezydencję obrali
Żółkiew. Dopiero na rok przed "wiktorią wiedeńską" Jan III wraz
z Marysieńką odnowili zamek. Sobieski na wykup obiektu wraz z całym kluczem
oleskim wydał na rzecz Stanisława Koniecpolskiego, ksztelana bracławskiego,
ponad 400 tysięcy złp. |
Widok zamku z ogrodów |
Kościół i klasztor oo. kapucynów |
|
Dziedziniec zamku |
Po śmierci króla jego synowie zgodzili się aby Marysienka była właścicielką
zamku. W XVIII wieku Olesko przeszło w ręce Rzewuskich i zostało
połączone z dobrami podhoreckimi. W 1882 roku zamek jako pamiątka
narodowa został kupiony przez Komitet Opieki nad Zamkiem w Olesku.
Prace renowacyjne po silnych uszkodzeniach w trakcie I wojny
światowej przeprowadzone były w okresie międzywojennym. W czasie
II wojny światowej jak i po jej zakończeniu, kiedy to tereny
te znalazły się w granicach ZSRR, zamek popadł nieomal w ruinę.
Odbudowany został w latach 1961-65 i stanowi obecnie filię znanej
Lwowskiej Galerii Sztuki. Na zamku zgromadzono setki rzadkich
dzieł malarstwa i rzeźby, wśród których znajdują się ikony,
portrety, sceny mitologiczne i rodzajowe, martwa natura, duże
obrazy batalistyczne (np. "Bitwa pod Wiedniem" pędzla
Martino Altomontego z 1692 roku), meble, gobeliny, rzeźba szkoły
lwowskiej. Miejsce to stanowi jeden z najlepszych zbiorów sztuki
polskiej poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej. U podnóża
zamku rozciąga się interesujący ogród z kamiennymi rzeźbami
lwów, stawem i ciekawym widokiem na sam obiekt.
Nieopodal zamku znajduje się kościół i klasztor oo. kapucynów fundacji
Rzewuskich z 1739 roku. Budowniczym klasztoru był o. Marcin
Dobrawski, który posłużył się typowym projektem założenia kapucyńskiego.
Po II wojnie światowej, kiedy wygnano zakonników, klasztor przez
kilkanaście lat podlegał dewastacji. W latach siedemdziesiątych
cały kompleks wyremontowano. W kościele urządzono salę konferencyjną,
zaś w klasztorze mieszczą się magazyny dzieł sztuki z kościołów
i zbiorów prywatnych z terenu całej obecnej Zachodniej Ukrainy
ocalone nieraz od zagłady w ostatniej chwili. Obiekt nie jest
udostępniony do zwiedzania.
|
|
Były kościół pw. Świętej Trójcy
|
Przy głównej drodze, a dawnym rynku, znajduje się dawny kościół
parafialny pw. Trójcy Świętej. Parafia rzymskokatolicka istniała
w Olesku w XV wieku, zaś sama świątynia zbudowana została w połowie
XVI wieku w stylu o elementach zarówno gotyckich jak i renesansowych.
Charakterystycznym elementem kościoła są dwie ośmioboczne kaplice
fundacji wojewody Jana Daniłowicza z lat 1625-27. Przysadzista wieża
kościelna stanowić musiała kiedyś funkcje obronne. We wnętrzu zachowały
się m.in. płyta nagrobna Jana Daniłowicza, tablica erekcyjna upamiętniająca
konsekrację kościoła oraz tablica pamiątkowa z XIX wieku. Ostatni
remont świątyni miał miejsce w okresie międzywojennym. Po wojnie
znajdował się tutaj skład, zaś w latach osiemdziesiątych Lwowska
Galeria Sztuki rozpoczęła remont kościoła z przeznaczeniem go na
salę wystawową. Prac nie ukończono gdyż na początku lat dziewięćdziesiątych
powstały w Olesku rzymskokatolicki komitet parafialny podjął próbę
przywrócenia kościołowi funkcji sakralnej. Doszło nawet w 1992 roku
do ponownego poświęcenia kościoła przez biskupa Marka Trofimiaka,
ale ostatecznie od 1993 roku świątynię przekazano Ukraińskiej Autokefalicznej
Cerkwi Prawosławnej. |
Herb nad bramą wjazdową do zamku
|
|
Opracowanie
na podstawie dostępnej literatury i zdjęcia (C): Maciej Oziembłowski |
Więcej na ten temat:
Jan K. Ostrowski, 1998: Kresy bliskie i dalekie, Universitas, Kraków
Jacek Tokarski, 2000: Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie,
tom I, Burchard Edition, Warszawa
Adam Bujak, 1998: Zamki - kresowe strażnice Rzeczypospolitej, Bosz, Olszanica |
_Strona
główna > Opisy miejsc > Dawne
Kresy > Olesko |
AMIGO - Biuro
Usług Turystycznych, ul. Forsycjowa 10, 51-253 Wrocław
tel. (0-71) 72-555-76, tel. 0 606 99-80-60, fax: (0-71) 78-73-400, e-mail: amigo (at) amigo.wroc.pl lub amigo (at) polnet.cc |
Strona
AMIGO istnieje od kwietnia 1999 roku. Data ostatniej aktualizacji podstrony:
16.02.2009 - Maciej Oziembłowski (c) |