|
Herb Województwa Ruskiego |
Dawne Kresy 
(obecna Ukraina)
ZŁOCZÓW
|
Herb Województwa Ruskiego |
|
Złoczów położony jest na wschód od Lwowa na trasie do Tarnopola,
stosunkowo niedaleko od miejscowości Podhorce i Olesko. Za czasów Zygmunta Starego właścicielem Złoczowa
był Władysław Sieniński, którego miasto w 1523 roku uzyskało przywilej
prawa magdeburskiego. Następnymi właścicielami Złoczowa byli wielkopolscy
Górkowie, a od 1592 roku Marek Sobieski - dziadek króla Jana III. Wnuczka
króla Maria Karolina de Bouillon sprzedała swe dobra wraz ze Złoczowem
księciu Michałowi Kazimierzowi Radziwiłłowi zwanemu "Rybeńko".
Po nich była jeszcze rodzina Sapiehów, a od początku XIX wieku - Komarnickich.
Upadek Złoczowa miał miejsce na przełomie XVIII i XIX wieku, kiedy to
w 1797 nastąpił ogromny pożar miasta. Zamek zbudowany w latach 1634-1636
przez wojewodę Jakuba Sobieskiego ma kształt XVII wiecznej twierdzy bastionowej
z kamiennymi obwarowaniami. Niestety w 1672 roku zamek padł - zdobyli
go Turcy. |
Dziedziniec zamku: z lewej strony
"pawilon chiński", z prawej rezydencja Sobieskich |
Bastion zamkowy z wieżyczką strażniczą |
|
Popijarski kościół rzymskokatolicki |
Dwa lata później król Jan III
Sobieski w rejonie Złoczowa wyznaczył miejsce koncentracji wojsk
przed marszem na Turków. W 1675 roku hetman Stanisław Jabłonowski
zatrzymał tutaj ogromny zagon tatarski, zaś w 1690 roku Tatarzy
zagrozili swoim "wypadem" przebywającemu w Złoczowie
królowi. Zamek od 1834 roku służył jako koszary, a od 1873 stał
się po wykupie przez Austriaków więzieniem. W okresie II wojny
światowej miejsce to było kaźnią NKWD i gestapo. Obecnie zamek
należy do Lwowskiej Galerii Sztuki i trwają tutaj prace konserwatorskie
przy współudziale polskich instytucji. Wnętrze twierdzy składa
się m.in. z budynku bramnego, wydłużonego gmachu rezydencji
Sobieskich oraz tzw. "pawilonu chińskiego". Duża surowa
bryła rezydencji Sobieskich jest ucieleśnieniem ideału budowli
obronnej, której właścicielem był rycerz - obrońca ojczyzny.
Sobiescy uchodzili za takich rycerzy i w praktyce realizowali
określone założenia architektonicze. Całość usytuowana jest
na południowo-wschodnim krańcu miasta na płaskowyżu, leżącym
na skraju pasma Woroniaków. Zamek zbudowany na planie czworoboku
otoczony jest pięciobocznymi bastionami na narożach. Bastiony
usypane z ziemi a od strony zewnętrznej wzmocnione ciosanym
kamieniem są przykładem umocnień, które po raz pierwszy zastosowano
w Wiśniczu koło Krakowa. Główną linię obrony otaczał głęboki
rów, zaś w wałach od wewnątrznej strony znajdowały się kazamaty.
Na wieżyczkach strażniczych zachowały się do dzisiaj herby Sobieskich.
W Złoczowie oprócz zamku na uwagę
zasługują również świątynie - kościół oraz dwie cerkwie. Kościół
popijarski powstał wraz z kolegium Pijarów około roku 1730 dzięki
fundacji królewicza Jakuba. Austriacy w 1788 roku skasowali
kolegium pijarskie a kościół zamienili w magazyn. Funkcja sakralna
została przywrócona światyni w 1838 roku, kiedy to dawny XVII
wieczny rzymsko-katolicki kościół parafialny objęli unici, a
rzymscy katolicy dostali kościół popijarski. Obecny kształt
fasady pochodzi z 1878 roku, kiedy to starając się nawiązać
do architektury XVIII wieku dobudowano od frontu wieżę tworząc
charakterystyczny asymetryczny układ (fot.). Kościół nieprzerwanie
pełni swoją funkcję sakralną od 1838 roku i w czasach Związku
Radzieckiego był jednym z nielicznych czynnych pomiędzy Lwowem
a dawną granicą Polski na Zbruczu. Dzięki temu w kościele zachowało
się całe zabytkowe wyposażenie, zaś miejsce to było ostoją polskości.
|
|
Herb na jednej z wieżyczek strażniczych
|
Obecna cerkiew Zmartwychwstania
to były rzymskokatolicki kościół parafialny wzniesiony w latach
1624-26 dzięki fundacji Jakuba Sobieskiego. W 1838 roku na mocy
ugody pomiędzy parafianami obrządku łacińskiego i unickiego świątynia
zastała przekazana tym ostatnim. Wschodnia część budowli o kształcie
trójliścia jest charakterystyczna dla dawnych wschodnich ziem Rzeczypospolitej.
Druga cerkiew złoczowska pod wezwaniem św. Mikołaja pochodzi z XVI
wieku. Dekoracyjną barokową fasadę datuje się na 1765 rok. Bryła
świątyni jest dobrym przykładem daleko posuniętej integracji architektury
kościołów wschodniego i zachodniego na terenie Rzeczypospolitej.
Obok stoi dzwonnica i kapliczka - prawdopodobnie nowowybudowana.
|
|
Wnętrze rzym.-kat. kościoła popijarskiego
|
Unicka cerkiew Zmartwychwstania |
Cerkiew św. Mikołaja |
|
Opracowanie
na podstawie dostępnej literatury i zdjęcia (C): Maciej Oziembłowski |
Więcej na ten temat:
Jan K. Ostrowski, 1998: Kresy bliskie i dalekie, Universitas, Kraków
Jacek Tokarski, 2000: Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie,
tom I, Burchard Edition, Warszawa
Adam Bujak, 1998: Zamki - kresowe strażnice Rzeczypospolitej, Bosz, Olszanica |
_Strona
główna > Opisy miejsc > Dawne
Kresy > Złoczów |
AMIGO - Biuro
Usług Turystycznych, ul. Forsycjowa 10, 51-253 Wrocław
tel. (0-71) 72-555-76, tel. 0 606 99-80-60, fax: (0-71) 78-73-400, e-mail: amigo (at) amigo.wroc.pl lub amigo (at) polnet.cc |
Strona
AMIGO istnieje od kwietnia 1999 roku. Data ostatniej aktualizacji podstrony:
16.02.2009 - Maciej Oziembłowski (c) |